Ceny transferowe przy zmianach w biznesie, kapitałach i łączeniu firm

Ceny transferowe kojarzą się głównie z prostymi transakcjami, jak sprzedaż towarów, świadczenie usług czy udzielanie pożyczek. Ale to tylko czubek góry lodowej. Często nie zdajemy sobie sprawy, że takie sprawy jak restrukturyzacja firmy, zmiany w kapitale czy łączenie się przedsiębiorstw również wymagają uwagi pod kątem cen transferowych. O co w tym chodzi i na co uważać?

Restrukturyzacja jako transakcja kontrolowana

Wyobraź sobie restrukturyzację jako przestawianie klocków w firmowym zestawie LEGO. Jeśli przenosisz ważne klocki (aktywa, funkcje, ryzyka) między spółkami powiązanymi, dla fiskusa to już transakcja kontrolowana. Nieważne, że nie ma bezpośredniej wymiany towarów czy gotówki – liczy się transfer wartości ekonomicznej.

Przykłady zmian objętych regulacjami

Przykłady takich zmian? Przeniesienie części biznesu do innej spółki, zmiana rynku działania, przeniesienie klientów czy ograniczenie zakresu działalności jednej firmy na rzecz innej.

Opłata restrukturyzacyjna – co to takiego?

W takich przypadkach nie obejdzie się bez ustalenia rynkowej wartości tego, co zostało przekazane. W praktyce oznacza to, że jedna ze spółek powinna otrzymać rekompensatę, np. w formie opłaty restrukturyzacyjnej. Fiskus wymaga wtedy dokładnych obliczeń, żeby upewnić się, że nikt nikogo nie potraktował po macoszemu.

Transakcje kapitałowe – na co zwrócić uwagę?

Podobna sytuacja jest z przenoszeniem kapitału. Podwyższenie kapitału zakładowego czy obejmowanie udziałów też potrafi wywołać obowiązki dokumentacyjne. Moment, w którym wpłacasz pieniądze, a nie wpisujesz zmiany do KRS, decyduje o powstaniu obowiązku raportowania.

Połączenia spółek a obowiązki w zakresie cen transferowych

Trochę bardziej skomplikowana jest sytuacja przy połączeniach spółek. Chociaż wydaje się, że to tylko formalność, dla urzędu skarbowego to kolejna forma transakcji kontrolowanej.

Limity i dokumentacja przy połączeniu spółek

Tu trzeba uważać na wartości graniczne (limit 2 mln zł), a sama deklaracja TPR zależy od tego, czy zamknąłeś księgi rachunkowe przejmowanej spółki. Jeśli tak – transakcje obu spółek raportujesz osobno, jeśli nie – wszystko trafia do jednej deklaracji.

Podsumowanie – dlaczego warto dbać o dokumentację?

Najważniejsze, by nie podchodzić do tego na luzie. Zaniedbanie dokumentacji transferowej lub niewłaściwe raportowanie może skutkować bolesnymi sankcjami podatkowymi oraz naraża firmę na nieprzyjemne kontrole urzędników. Więc zamiast improwizować, warto ustawić te klocki starannie, zgodnie z instrukcją fiskusa.

Źródła

• Ustawa o CIT
• Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie cen transferowych
• Interpretacja Ogólna Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 2021 r.
• Informacje podatkowe Ministerstwa Finansów: gov.pl