Kiedy i dlaczego trzeba aktualizować benchmarki cen transferowych?

Zmieniające się otoczenie gospodarcze, szczególnie w warunkach dynamicznych wahań stóp procentowych, wymaga od podatników regularnego monitorowania i aktualizowania analiz cen transferowych, zwanych benchmarkami. Zaniedbanie tego obowiązku może narazić przedsiębiorstwa na poważne konsekwencje podatkowe i finansowe.

Zmiany otoczenia gospodarczego – kiedy zaktualizować benchmarki?

Benchmarki cen transferowych powinny być aktualizowane co najmniej raz na trzy lata, zgodnie z art. 11r ustawy o CIT. Jednak jeśli otoczenie gospodarcze ulegnie istotnym zmianom wcześniej, aktualizacja powinna być wykonana niezwłocznie. Przykładem są znaczące zmiany stóp procentowych, wahania kursów walut, zmiany regulacji branżowych, wzrost ryzyka kredytowego czy nawet nagłe załamanie na rynku – wszystko, co realnie wpływa na warunki transakcji między podmiotami powiązanymi.

Aktualność danych rynkowych jest kluczowa dla rzetelności analiz cen transferowych. Na przykład, analiza sprzed dwóch lat mogła wskazywać na rynkowy charakter transakcji pożyczkowej wewnątrz grupy. Jednak jeśli w międzyczasie pojawił się istotny czynnik ryzyka, np. konflikt zbrojny w regionie działalności pożyczkobiorcy. Zatem warunki tej pożyczki mogą przestać być rynkowe. Organy podatkowe z łatwością mogą wtedy zakwestionować zasadność stosowanych warunków.

Wpływ sytuacji finansowej podatnika

Nie tylko zmiany w otoczeniu gospodarczym, ale również sytuacja finansowa samego podatnika może wymagać aktualizacji benchmarków. Pogorszenie wyników finansowych wpływa na zdolność kredytową firmy, co z kolei może oznaczać konieczność dostosowania warunków finansowania do aktualnych możliwości spłaty długu. Organy podatkowe mogą zakwestionować warunki finansowania, jeżeli uznają, że porównywalny, niezależny podmiot nie uzyskałby podobnych warunków.

Różnica między teorią a praktyką

W praktyce często spotyka się podejście, w którym poziom wynagrodzenia za finansowanie ustalany jest jednorazowo na początku trwania umowy, bez uwzględniania późniejszych zmian rynkowych. Choć takie podejście może mieć uzasadnienie biznesowe, stoi w sprzeczności z przepisami, które wymagają okresowego dostosowywania warunków cen transferowych do aktualnej sytuacji rynkowej. Ignorowanie zmian może prowadzić do ryzyka zakwestionowania transakcji przez organy podatkowe.

Ryzyko związane z brakiem aktualizacji

Brak bieżącej aktualizacji benchmarków niesie ze sobą istotne ryzyko podatkowe. Organy podatkowe mają łatwy dostęp do bieżących danych rynkowych (np. z baz danych Bloomberg czy Refinitiv), co pozwala im szybko identyfikować nieprawidłowości. W szczególności dotyczy to transakcji finansowych, jak pożyczki, gdzie łatwo dostępne są dane porównawcze. Niezgodność cen stosowanych przez podatnika z cenami rynkowymi może skutkować dotkliwymi korektami podatkowymi oraz kosztownymi sporami.

Podsumowując, bieżąca aktualizacja benchmarków jest nie tylko wymogiem prawnym, ale także praktycznym narzędziem zarządzania ryzykiem podatkowym. Nie wystarczy mechanicznie aktualizować analizy co trzy lata. Konieczne jest regularne i proaktywne obserwowanie rynku oraz reagowanie na każdą znaczną zmianę, która może wpłynąć na rynkowy charakter transakcji. Jest to najlepsza ochrona przed potencjalnym doszacowaniem podatku.

Jeśli potrzebują Państwo pomocy z benchmarkiem, zachęcam do odwiedzenia tej strony.