Transakcje z podmiotami rajowymi – obowiązki podatkowe i dokumentacyjne w 2024 roku

Transakcje z podmiotami z krajów uznanych za raje podatkowe od 2021 roku są objęte szczególnymi wymogami dokumentacyjnymi w zakresie cen transferowych. Aby uniknąć problemów z organami podatkowymi, przedsiębiorcy muszą przestrzegać określonych przepisów. Jakie obowiązki podatkowe obowiązują w 2024 roku i które transakcje wymagają szczególnej uwagi?

Co to są transakcje rajowe?

Transakcje rajowe to wszelkie działania biznesowe z podmiotami mającymi siedzibę, miejsce zamieszkania lub zarząd w krajach uznawanych za stosujące szkodliwą konkurencję podatkową. W praktyce mogą one dotyczyć importu lub eksportu towarów i usług, udzielania pożyczek, czy transferów wartości niematerialnych.

Przykłady transakcji z podmiotami rajowymi, które podlegają obowiązkowi dokumentacyjnemu, obejmują:

• Import towarów lub usług – np. otrzymanie faktury od podmiotu rajowego lub dokonanie płatności na jego rzecz.
• Eksport towarów lub usług – wystawienie faktury na podmiot rajowy lub gdy płatnikiem jest podmiot z raju podatkowego.
• Inne transakcje, takie jak: umowa spółki, wspólne przedsięwzięcie, wniesienie lub otrzymanie aportu, podwyższenie kapitału zakładowego, przeniesienie wartości niematerialnych i prawnych, świadczenie usług bez wynagrodzenia, otrzymanie aktywów trwałych lub niematerialnych, udostępnienie znaku towarowego, refaktura, udzielenie lub otrzymanie pożyczki, gwarancji, poręczenia, kredytu.

Najczęściej transakcje rajowe realizowane są z podmiotami z krajów takich jak Hongkong, Panama, Bahrajn, Monako, Mauritius, Liberia.

Obowiązki podatkowe dla transakcji rajowych

Obowiązki przedsiębiorcy w przypadku transakcji z podmiotami rajowymi zależą od charakteru transakcji i tego, czy jest ona realizowana z podmiotem powiązanym, czy niepowiązanym.

Transakcje z podmiotem powiązanym z raju podatkowego:

• Dokumentacja cen transferowych – wymagana jest dokumentacja uzasadniająca gospodarczy sens transakcji, w tym spodziewane korzyści ekonomiczne i podatkowe.
• Analiza porównawcza – przedsiębiorca musi udokumentować, że ceny w transakcji są zgodne z rynkowymi warunkami.
• Formularz TPR – raport dotyczący cen transferowych.
• Oświadczenie o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych i potwierdzeniu rynkowego charakteru transakcji.

Transakcje z podmiotem niepowiązanym z raju podatkowego:

• Dokumentacja cen transferowych – również wymagana, jednak analiza porównawcza nie jest obowiązkowa.
• Formularz TPR – obowiązek raportowania transakcji poprzez formularz dotyczący cen transferowych.
• Oświadczenie o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych i rynkowym charakterze transakcji.

Progi dokumentacyjne

Obowiązek sporządzania dokumentacji cen transferowych występuje, gdy wartość transakcji przekracza:

• 2 500 000 PLN dla transakcji finansowych, takich jak pożyczki, kredyty czy gwarancje.
• 500 000 PLN dla pozostałych rodzajów transakcji, np. import, eksport czy refaktury.

Konsekwencje nieprzestrzegania przepisów

Niedopełnienie obowiązków dokumentacyjnych może prowadzić do surowych sankcji finansowych. Organy podatkowe coraz częściej kontrolują transakcje z podmiotami rajowymi, więc brak odpowiedniej dokumentacji może skutkować nałożeniem wysokich kar.

Podsumowanie

Transakcje z podmiotami z rajów podatkowych wymagają szczególnej uwagi, jeśli chodzi o dokumentację cen transferowych. Obowiązki te dotyczą zarówno transakcji z podmiotami powiązanymi, jak i niepowiązanymi, przy czym w transakcjach z podmiotami niepowiązanymi nie jest wymagana analiza porównawcza. Spełnienie wymogów formalnych chroni przedsiębiorców przed sankcjami i zapewnia przejrzystość w obszarze międzynarodowych operacji handlowych.