Jak wskaźniki finansowe pomagają określić prawidłową cenę transferową

Wprowadzenie

W dzisiejszym świecie biznesu, gdzie globalizacja i międzynarodowe transakcje są na porządku dziennym, prawidłowe ustalanie cen transferowych ma kluczowe znaczenie dla firm działających w różnych jurysdykcjach. Ceny transferowe to ceny, po których firmy należące do tej samej grupy kapitałowej sprzedają sobie wzajemnie towary, usługi czy też udzielają licencji. W Polsce, zgodność tych cen z zasadą „arm’s length” (czyli warunkami rynkowymi) jest monitorowana poprzez deklarację TPR (Transfer Pricing Reporting). Jakie wskaźniki finansowe są wykorzystywane do weryfikacji cen transferowych w deklaracji TPR? W jaki sposób pomagają one zapewnić, że ceny te są zgodne z zasadą „arm’s length”? Przyjrzyjmy się bliżej.

Wskaźniki finansowe oparte o przepisy o rachunkowości

WF01: Marża brutto ze sprzedaży

Marża brutto ze sprzedaży wskazuje, jaką część przychodów ze sprzedaży stanowi zysk brutto przed odjęciem kosztów operacyjnych i podatków. Jest to podstawowy wskaźnik rentowności, który pozwala na ocenę efektywności zarządzania kosztami produkcji i sprzedaży.

Wariant porównawczy RZiS: nd.

Wariant kalkulacyjny RZiS: Zysk (strata) brutto na sprzedaży * 100% / Przychody netto ze sprzedaży

WF02: Marża brutto z odsprzedaży

Marża brutto z odsprzedaży mierzy różnicę między przychodami ze sprzedaży a kosztami sprzedanych towarów lub usług. Jest używana do oceny rentowności na poziomie operacyjnym i porównywania efektywności różnych przedsiębiorstw.

Wariant porównawczy RZiS: Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów (A.IV) - Wartość sprzedanych towarów i materiałów(B.VIII) * 100% / (Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów(A.IV)

Wariant kalkulacyjny RZiS: Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów(A.II) - Wartość sprzedanych towarów i materiałów(B.II) * 100% / (Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów(A.II)

WF03: Narzut brutto ze sprzedaży

Narzut brutto ze sprzedaży pokazuje, jaką część ceny sprzedaży stanowi zysk brutto. Jest to wskaźnik używany do oceny, czy ceny stosowane w transakcjach są zgodne z rynkowymi warunkami.

Wariant porównawczy RZiS: nd.

Wariant kalkulacyjny RZiS: Zysk (strata) brutto na sprzedaży * 100% / Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów

WF04: Marża netto ze sprzedaży

Marża netto ze sprzedaży mierzy rentowność przedsiębiorstwa po uwzględnieniu wszystkich kosztów operacyjnych. Jest to wskaźnik, który pozwala na ocenę ogólnej efektywności operacyjnej firmy.

Wariant porównawczy RZiS: Zysk (strata) ze sprzedaży * 100% / Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi - Zmiana stanu produktów - Koszt wytworzenia świadczeń na potrzeby własne

Wariant kalkulacyjny RZiS: Zysk (strata) ze sprzedaży * 100% / Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów

WF05: Narzut netto ze sprzedaży

Narzut netto ze sprzedaży mierzy, jaką część ceny sprzedaży stanowi zysk netto. Jest to kluczowy wskaźnik przy ocenie, czy ceny transferowe są zgodne z zasadą „arm’s length”.

Wariant porównawczy RZiS: Zysk (strata) ze sprzedaży * 100% / Koszty działalności operacyjnej - Zmiana stanu produktów - Koszt wytworzenia świadczeń na potrzeby własne

Wariant kalkulacyjny RZiS: Zysk (strata) ze sprzedaży * 100% / Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów + Koszty sprzedaży + Koszty ogólnego zarządu

WF06: Marża operacyjna

Marża operacyjna mierzy rentowność działalności operacyjnej przedsiębiorstwa. Jest to wskaźnik używany do oceny, jak efektywnie firma zarządza swoimi kosztami operacyjnymi w kontekście przychodów.

Wariant porównawczy RZiS: Zysk (strata) z działalności operacyjnej * 100% / Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi - Zmiana stanu produktów - Koszt wytworzenia świadczeń na potrzeby własne + Pozostałe przychody operacyjne

Wariant kalkulacyjny RZiS: Zysk (strata) z działalności operacyjnej * 100% / Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów + Pozostałe przychody operacyjne

WF07: Narzut operacyjny

Narzut operacyjny mierzy różnicę między przychodami operacyjnymi a kosztami operacyjnymi. Jest to wskaźnik, który pomaga ocenić, czy ceny stosowane w transakcjach wewnątrz grupy są rynkowe.

Wariant porównawczy RZiS: Zysk (strata) z działalności operacyjnej * 100% / Koszty działalności operacyjnej - Zmiana stanu produktów - Koszt wytworzenia świadczeń na potrzeby własne + Pozostałe koszty operacyjne

Wariant kalkulacyjny RZiS: Zysk (strata) z działalności operacyjnej * 100% / Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów + Koszty sprzedaży + Koszty ogólnego zarządu + Pozostałe koszty operacyjne

WF08: Marża zysku brutto

Marża zysku brutto mierzy rentowność przedsiębiorstwa na poziomie brutto, przed uwzględnieniem kosztów operacyjnych i podatków. Jest to podstawowy wskaźnik do oceny, czy ceny transferowe są zgodne z rynkowymi warunkami.

Wariant porównawczy RZiS: Zysk (strata) brutto * 100% / Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi - Zmiana stanu produktów - Koszt wytworzenia świadczeń na potrzeby własne + Pozostałe przychody operacyjne + Przychody finansowe

Wariant kalkulacyjny RZiS: Zysk (strata) brutto * 100% / Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów + Pozostałe przychody operacyjne + Przychody finansowe)

WF09: Narzut zysku brutto

Narzut zysku brutto mierzy, jaką część ceny sprzedaży stanowi zysk brutto. Jest to kluczowy wskaźnik przy ocenie cen transferowych w transakcjach kontrolowanych.

Wariant porównawczy RZiS: Zysk (strata) brutto * 100% / Koszty działalności operacyjnej - Zmiana stanu produktów - Koszt wytworzenia świadczeń na potrzeby własne + Pozostałe koszty operacyjne + Koszty finansowe

Wariant kalkulacyjny RZiS: Zysk (strata) brutto * 100% / Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów + Koszty sprzedaży + Koszty ogólnego zarządu + Pozostałe koszty operacyjne + Koszty finansowe

WF10: Rentowność aktywów

Rentowność aktywów mierzy efektywność wykorzystania aktywów przedsiębiorstwa do generowania zysków. Jest to wskaźnik, który pomaga ocenić ogólną efektywność operacyjną firmy.

Wariant porownawczy RZiS: Zysk (strata) netto * 100% / Aktywa razem

Wariant kalkulacyjny RZiS: Zysk (strata) netto * 100% / Aktywa razem

WF11: Rentowność kapitału własnego

Rentowność kapitału własnego mierzy efektywność wykorzystania kapitału własnego do generowania zysków. Jest to wskaźnik, który pozwala na ocenę rentowności inwestycji w przedsiębiorstwo.

Wariant porownawczy RZiS: Zysk(strata) netto * 100% / Kapitał (fundusz) własny

Wariant kalkulacyjny RZiS: Zysk(strata) netto * 100% / Kapitał (fundusz) własny

WF12: Wskaźnik Berry’ego

Wskaźnik Berry’ego mierzy rentowność brutto ze sprzedaży w odniesieniu do kosztów sprzedaży i ogólnego zarządu. Jest to wskaźnik używany do oceny, czy ceny stosowane w transakcjach wewnątrz grupy są rynkowe.

Wariant porównawczy RZiS: nd.

Wariant kalkulacyjny RZiS: Zysk (strata) brutto ze sprzedaży * 100% / Koszty sprzedaży + Koszty ogólnego zarządu

Wskaźniki finansowe oparte o standardy międzynarodowe

WF14: Narzut EBIT

Narzut EBIT mierzy różnicę między przychodami operacyjnymi a EBIT (zyskiem przed odsetkami i podatkami). Jest to wskaźnik używany do oceny efektywności operacyjnej przedsiębiorstwa.

Formula (PL): EBIT * 100% / Całkowite przychody operacyjne - EBIT

Formula (ANG): EBIT * 100% / Operating revenue - EBIT

WF15: Marża EBIT

Marża EBIT mierzy rentowność operacyjną przedsiębiorstwa na poziomie EBIT. Jest to wskaźnik, który pozwala na ocenę, czy ceny transferowe są zgodne z rynkowymi warunkami.

Formula (PL): EBIT * 100% / Całkowite przychody operacyjne

Formula (ANG): EBIT * 100% / Operating revenue

WF16: Rentowność kapitału własnego

Rentowność kapitału własnego mierzy efektywność wykorzystania kapitału własnego do generowania zysków, uwzględniając międzynarodowe standardy finansowe.

Formula (PL): Zysk netto * 100% / Kapitał własny

Formula (ANG): Net Income * 100% / Shareholders funds

W następnym artykule wyjaśniliśmy główne różnice między wariantem kalkulacyjnym a porównawczym. Wariant kalkulacyjny wykorzystuje dokładne dane kosztów i przychodów, pozwalając na szczegółową analizę marż i narzutów. Z kolei wariant porównawczy opiera się na szerokich kategoriach przychodów i kosztów, umożliwiając ogólne porównania i identyfikację trendów. Oba podejścia mają swoje zalety i znajdują zastosowanie w różnych kontekstach analizy finansowej.

Jak wskaźniki finansowe wspierają ustalanie cen transferowych?

Wskaźniki finansowe są nieodzownym narzędziem w procesie ustalania cen transferowych. Pozwalają one na:

Porównywanie rentowności

Dzięki wskaźnikom możliwe jest porównanie rentowności różnych jednostek w grupie kapitałowej. To porównanie jest kluczowe, aby ocenić, czy ceny transferowe są zgodne z rynkowymi warunkami. Na przykład, jeżeli jednostka A i jednostka B w tej samej grupie kapitałowej mają różne poziomy marży brutto ze sprzedaży, może to sugerować, że ceny transferowe między tymi jednostkami nie są rynkowe.

Monitorowanie zmian

Regularna analiza wskaźników finansowych pozwala na monitorowanie zmian w rentowności i efektywności operacyjnej przedsiębiorstwa. Jest to kluczowe dla utrzymania cen transferowych na odpowiednim poziomie. Na przykład, jeżeli w ciągu roku marża netto ze sprzedaży jednostki wzrośnie lub spadnie, może to być sygnał do rewizji cen transferowych, aby upewnić się, że nadal są one zgodne z rynkowymi warunkami. Taka sytuacja może mieć miejsce, gdy zmieniają się warunki rynkowe lub koszty operacyjne, co wpływa na ogólną rentowność firmy.

Identyfikowanie odchyleń

Wskaźniki pomagają w identyfikowaniu odchyleń od norm rynkowych, co może wskazywać na konieczność dostosowania cen transferowych. Na przykład, jeżeli narzut operacyjny dla transakcji wewnątrzgrupowych jest znacznie wyższy lub niższy niż dla transakcji zewnętrznych, może to sugerować, że ceny transferowe nie są zgodne z zasadą „arm’s length”.

Przykład zastosowania wskaźników finansowych w praktyce

Wyobraźmy sobie firmę X, która posiada dwie jednostki: produkcyjną (A) i dystrybucyjną (B). Jednostka A sprzedaje swoje produkty jednostce B, która następnie sprzedaje je na rynku. Aby ustalić, czy ceny transferowe między jednostkami A i B są zgodne z zasadą „arm’s length”, firma X analizuje marże brutto ze sprzedaży obu jednostek.

Marża brutto ze sprzedaży jednostki A wynosi 30%, co jest zgodne ze średnią marżą w branży produkcyjnej.
Marża brutto ze sprzedaży jednostki B wynosi 20%, co również jest zgodne ze średnią marżą w branży dystrybucyjnej.

Na podstawie tych wskaźników, firma X może wnioskować, że ceny transferowe między jednostkami A i B są zgodne z rynkowymi warunkami, ponieważ marże brutto są zgodne ze standardami rynkowymi. Regularne monitorowanie tych wskaźników pozwala firmie X na bieżąco weryfikować, czy ceny transferowe pozostają rynkowe, nawet w obliczu zmieniających się warunków rynkowych.

Podsumowanie

Prawidłowe ustalanie cen transferowych jest kluczowe dla każdej firmy działającej w wielu jurysdykcjach. Wskaźniki finansowe są nieocenionym narzędziem w tym procesie, pozwalając na ocenę rentowności, efektywności operacyjnej i zgodności z rynkowymi warunkami. Regularna analiza wskaźników finansowych pomaga zapewnić, że ceny stosowane w transakcjach kontrolowanych są zgodne z zasadą „arm’s length”, co jest kluczowe dla uniknięcia sankcji podatkowych i zapewnienia stabilności finansowej przedsiębiorstwa.