Zainteresowanie ustawodawcy tematyką cen transferowych i rynkowości transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi znalazło kolejny wyraz. W konsekwencji nowe obowiązki zostały nałożone na spółki publiczne.

Nowe obowiązki są efektem nowelizacji ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (rozdział 4b).

Zmiana ustawy weszła w życie w dniu 30 listopada 2019 r.

Przede wszystkim celem wprowadzonych zmian jest zabezpieczenie interesów inwestorów oraz zwiększenie przejrzystości stosunków prawnych między spółkami a ich podmiotami powiązanymi.

Istotne transakcje

Ustawa wprowadza pojęcie transakcji istotnej, której zidentyfikowanie będzie rodziło dalsze obowiązki. Jako istotną uznaje się transakcję zawieraną przez spółkę z podmiotem powiązanym, której wartość przekracza 5% sumy aktywów w rozumieniu ustawy o rachunkowości. Ich wartość ustala się na podstawie ostatniego zatwierdzonego sprawozdania finansowego spółki.

Uwaga! Brzmienie ustawy jako transakcje istotne traktuje również transakcje pomiędzy podmiotami zależnymi spółki publicznej. W przypadku gdy ich wartość przekracza 5% aktywów spółki zależnej.

Obowiązki

Zidentyfikowanie transakcji na mocy nowelizacji wprowadza dalsze obowiązki, w tym:

  • Wymóg wyrażenia zgody na zawarcie istotnych transakcji przez radę nadzorczą oraz konieczność publikacji informacji o istotnej transakcji na stronie internetowej spółki publicznej,
  • Obowiązek zamieszczenia na swojej stronie internetowej informacji o istotnej transakcji najpóźniej w momencie jej zawarcia. Informacja powinna zawierać:
    • Nazwę firmy podmiotu powiązanego, z którym zawierana jest istotna transakcja,
    • Opis charakteru istniejących pomiędzy podmiotami powiązań,
    • Datę i wartość istotnej transakcji, oraz
    • Informacje niezbędne do oceny, czy istotna transakcja została zawarta na warunkach rynkowych i czy jest uzasadniona interesem spółki i akcjonariuszy niebędących podmiotami powiązanymi.

Ustawa nakłada również obowiązek opracowania przez radę nadzorczą procedury okresowej oceny transakcji zawieranych z podmiotami powiązanymi. Ocenie podlega zawieranie takich transakcji na warunkach rynkowych oraz w ramach zwykłej działalności spółki. Nie jest sprecyzowane jakie elementy ma zawierać procedura i w jakich terminach bądź odstępach czasu taka okresowa ocena miałaby się odbywać.

Możliwe zwolnienia

Wymóg wyrażenia zgody na zawarcie istotnych transakcji przez radę nadzorczą oraz publikacji informacji o istotnej transakcji nie dotyczy transakcji:

  • Zawieranych na warunkach rynkowych w ramach zwykłej działalności spółki,
  • Zawieranych przez spółkę ze spółką będącą jej podmiotem zależnym. Jeżeli spółka jest jedynym akcjonariuszem lub udziałowcem spółki będącej jej podmiotem zależnym, z którą zawiera transakcję.

Weryfikacja

Po weryfikacji progu wartości transakcji sprawdzeniu podlega fakt czy:

    • Transakcja odbywa się w ramach zwykłej działalności spółki, oraz
    • Rozliczenia w jej ramach dokonuje są zgodnie z zasadą rynkowości arm’s length.

Ustawodawca nie precyzuje jednak w jaki sposób weryfikacja rynkowości transakcji ma się odbywać. W rezultacie naturalnym krokiem będzie  sięgniecie do regulacji opisujących te zagadnienia. Będą to zatem ustawa o podatku dochodowym i rozporządzenia z zakresu cen transferowych.